กาลามสูตร : อย่าเชื่อสิ่งใด ๆ โดยไม่ใช้ปัญญา

กาลามสูตร คือ พระสูตรที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่ชาวกาลามะ หมู่บ้านเกสปุตติยนิคม แคว้นโกศล (เรียกอีกอย่างว่า เกสปุตติยสูตร หรือเกสปุตตสูตร ก็มี[1]) กาลามสูตรเป็นหลักแห่งความเชื่อที่พระพุทธองค์ทรงวางไว้ให้แก่พุทธศาสนิกชน ไม่ให้เชื่อสิ่งใด ๆ อย่างงมงายโดยไม่ใช้ปัญญาพิจารณาให้เห็นจริงถึงคุณโทษหรือดีไม่ดีก่อนเชื่อ มีอยู่ 10 ประการ ได้แก่

1. อย่าเพิ่งเชื่อตามที่ฟังๆ กันมา
2. อย่าเพิ่งเชื่อตามที่ทำต่อๆ กันมา
3. อย่าเพิ่งเชื่อตามคำเล่าลือ
4. อย่าเพิ่งเชื่อโดยอ้างตำรา
5. อย่าเพิ่งเชื่อโดยนึกเดา
6. อย่าเพิ่งเชื่อโดยคาดคะเนเอา
7. อย่าเพิ่งเชื่อโดยนึกคิดตามแนวเหตุผล
8. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะถูกกับทฤษฎีของตน
9. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะมีรูปลักษณ์ที่ควรเชื่อได้
10. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะผู้พูดเป็นครูบาอาจารย์ของตน

ในสังคมที่มีแต่ความยุ่งเหยิง  ความเอารัดเอาเปรียบ  ความฉ้อฉล  ความฉกฉวยโอกาส  ความแอบอ้างหลอกลวงเสาะหาผลประโยชน์จากผู้ที่หลงเชื่อ

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสั่งสอนว่าอย่าให้เชื่ออะไรง่าย ๆ จนกว่าจะได้พิสูจน์เสียก่อน ยิ่งในช่วงที่เกิดภัยพิบัติผู้คนเดือดร้อนไปทุกหย่อมหญ้าเช่นนี้ พวกมิจฉาชีพย่อมฉกฉวยโอกาสเข้าซ้ำเติมผู้เดือดร้อนในรูปแบบต่างๆ ฉะนั้นจึงเตือนให้ระวัง